Hoạch định tài chính cá nhân là gì? Đây có phải đường ngắn nhất đến tự do tài chính?

Hoạch định tài chính cá nhân cho phép bạn ưu tiên thời gian của mình, vạch ra tương lai của bạn và đo lường tiến trình mà bạn đã thực hiện. Một kế hoạch tài chính cá nhân tốt cho phép bạn phát triển mà không có bất kỳ sự lãng phí và trì hoãn nào. Vậy làm sao để hoạch định tài chính cá nhân? Tác dụng của việc có kế hoạch chi tiêu như thế nào? Mời bạn cùng xem bài viết sau đây.

Tầm quan trọng của hoạch định tài chính cá nhân là gì?

Tại Việt Nam, vấn đề hoạch định tài chính cá nhân và gia đình chưa được đại đa số công chứng nhận thức và quan tâm đúng mức hay nói cách khác là “Được bữa nào xào bữa ấy”. Thực tại xã hội Việt Nam có rất nhiều gia đình thuộc dạng nghèo, mặc dù họ tự nhận thấy hiện tại có thể sống đủ. Tuy nhiên, đa số chỉ nhìn vào nhu cầu trước mắt chứ không phải là câu trả lời cho tương lai, thậm chí là tương lai gần.

Hoạch định tài chính cá nhân đem lại lợi ích gì cho bạn?

Thử đặt trường hợp bạn không hoạch định tài chính cá nhân thì bạn sẽ thiếu định hướng tài chính và rất dễ mắc phải những rủi ro trong dài hạn.

Điển hình cho trường hợp này, ta sẽ dễ dàng bắt gặp nhiều người tuy đã bước vào độ tuổi 40-50 mà vẫn phải loay hoay trong việc tìm kiếm một nơi an cư và đặc biệt là chi tiêu hằng ngày. Chưa thống kê đến việc phải chi tiêu cho con cái ăn học, rồi kết hôn hoặc kế hoạch nghỉ hưu nhiều người còn không dám nghĩ đến, thậm chí vấn đề chăm sóc sức khỏe của chính bản thân họ cũng không dám đặt ra. 

Có một kế hoạch chi tiêu bài bản sẽ giúp bạn sống một cuộc sống khoa học, quản lý tiền bạc hiệu quả hơn. Song song đó nó giúp bạn tạo ra nguồn ngân sách cho bản thân, phân bổ hợp lý nguồn lực tài chính một cách tiết kiệm và hiệu quả nhất phù hợp với bạn. Và bạn sẽ ít nhất cũng hạn chế được những viễn cảnh có thể xảy ra trong những trường hợp đã liệt kê bên trên.

Làm gì để bắt đầu hoạch định tài chính cá nhân hiệu quả?

Để bắt đầu hoạch định tài chính cá nhân, hãy đánh giá tình hình tài chính của bản thân trước. Cần đánh giá chính xác tài chính hiện tại của bản thân bằng cách tính toán tài sản ròng. Hãy liệt kê toàn bộ tài sản và các khoản nợ của bạn:

• Tài sản bao gồm tiền mặt hoặc giá trị vật chất tương đương tiền như tài sản đang sở hữu (nhà, xe,…) hoặc tài sản đầu tư bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, hoặc các kênh đầu tư khác như bảo hiểm tài chính, bảo hiểm sức khỏe, lương hưu.
• Phần nợ bao gồm các khoản phải trả như hóa đơn, vay thế chấp, thẻ tín dụng,…

Vậy giá trị ròng được tính bằng tổng tài sản trừ đi tổng khoản nợ đang có. Đây chính là giá trị thực và là điểm khởi đầu quan trọng cho bản kế hoạch tài chính cá nhân của bạn.

Bước tiếp theo: theo dõi hoạt động chi tiêu và lập ngân sách chi tiêu

THEO DÕI DÒNG TIỀN:

Một trong những bước không thể thiếu của hoạch định tài chính cá nhân là theo dõi dòng tiền hoặc cụ thể là số tiền mà bạn phải chi so với số tiền kiếm được. Trong quá trình tính toán nếu như loại bỏ trường hợp tính sai mà dòng tiền âm có nghĩa là bạn đang tiêu nhiều hơn số tiền kiếm được. Điều này có thể dẫn đến số dư thẻ tín dụng của bạn càng tăng lên, thậm chí là có thể nghiêm trọng nhất là việc phá sản. Ngược lại, nếu dòng tiền dương có nghĩa là bạn đang chi tiêu ít hơn so với số tiền mà bạn kiếm được. Lúc này bạn sẽ có một khoản dư và có thể thêm số tiền này vào các mục tiêu tài chính lâu dài.

Quá trình theo dõi chi tiêu này bạn có thể dùng hình thức ghi chép bằng sổ sách theo truyền thống hoặc cũng có thể lập bảng tính trên laptop hoặc tìm một ứng dụng trên điện thoại để quản lý.

LẬP NGÂN SÁCH CHI TIÊU:

Khi đã có ý tưởng về dòng tiền của mình, hãy bắt đầu thiết lập ngân sách. Đây là bước không thể thiếu trong kế hoạch tài chính cá nhân của mỗi người. Bạn hãy theo dõi các khoản thu chi trong 3 tháng gần nhất để rút ra được hạn mức cần thiết cho từng khoản chi tiêu hàng tháng. Ý nghĩa của việc này giúp bạn quản lý và kiểm soát dòng tiền hiệu quả hơn. Một khi các khoản thu chi được phân định rõ ràng với hạn mức cụ thể để bạn sử dụng một cách khoa học thì tự khắc mọi hoạt động của dòng tiền đều đi vào ổn định.

Hoạch định tài chính cá nhân là cả một quá trình liên tục và không có điểm dừng. Việc bạn cần chú ý là cần có sự đánh giá định kỳ kết quả thực hiện nhằm nắm bắt được những hiệu quả mà bạn đã đạt được và những gì chưa đạt được để cập nhật lại ngân sách hợp lý. Kỳ hạn thường đưa ra theo mức hàng năm nhưng nếu bạn mới bắt đầu thực hiện thì có thể tập theo cột mốc từng tháng hoặc quý để chia nhỏ mục tiêu và dần quen với những hoạch định chi tiêu trong thời gian đầu.

Phương pháp nào có thể áp dụng vào hoạch định tài chính cá nhân?

1. Phương pháp kinh điển của T. Harv Eker có tên gọi là phương pháp 6 CHIẾC HŨ, cách thức vận hành của phương pháp này là thu nhập hàng tháng sẽ được chia vào 6 chiếc hũ với những chức năng riêng cụ thể như sau:

• 55% cho chi tiêu thiết yêu như: ăn uống, nhà ở, đi lại,…
• 10% cho giáo dục đào tạo, phát triển giá trị bản thân: học tập, mua sách, …
• 10% cho tiết kiệm: tiết kiệm dài hạn, quỹ khẩn cấp,…
• 10% cho hưởng thụ: mua sắm, giải trí, du lịch,…
• 10% cho hoạt tự do tài chính: đầu tư, quỹ đầu tư,…
• 5% cho những hoạt động từ thiện

2. Phương pháp thứ hai là QUY TẮC 50/30/20 sẽ có cơ sở tương tự nhưng các phần trăm chỉ tiêu cho từng hạng mục sẽ khác một tí như: 

• 50% cho chi tiêu thiết yếu như tiền thuê nhà, ăn uống, điện nước,…
• 30% cho chi tiêu cá nhân như xem phim, du lịch, hội hợp bạn bè,…
• 20% cho các chi tiêu tài chính như tiết kiệm, trả nợ, đầu tư,…

Chung quy, các con số này sẽ tùy thuộc vào từng hoàn cảnh mỗi người, nhưng luôn phải tuân thủ nguyên tắc chia nhỏ các hoạt động để cho ngân sách từng hạng mục, thuận tiện cho việc theo dõi và bám sát kế hoạch tài chính đã vạch ra. 

Lưu ý hoạch định tài chính cá nhân cần đạt được các chỉ tiêu trong quy tắc SMART

Tùy từng cá nhân sẽ có kế hoạch tài chính cá nhân khớp với tình hình của mỗi người khác nhau. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả và đúng với tiêu chuẩn một kế hoạch HIỆU QUẢ thì cần phải đạt các chỉ tiêu của quy tắc SMART, cụ thể:

1. Specific – Cụ thể: Kế hoạch tài chính của bạn càng cụ thể và chi tiết càng tốt.
2. Measurable – Đo lường: Các chỉ tiêu này phải đo lường được.
3. Attainable – Tính khả thi: Kế hoạch này phải trong khả năng bạn có thể thực hiện được.
4. Realistic – Thực tế: Kế hoạch tài chính này phải thực sự có tính thực tế và nó bao gồm những điều mà bạn quan tâm đến chứ không thể nào tách rời tính cá nhân của bạn.
5. Time based – Thời gian đặt ra để đạt mục tiêu: Cần đề cao yếu tố thời gian, xác định cột mốc thời gian cho từng mục tiêu thì mới giúp bạn đi đúng hướng và khoa học.

Nếu bạn không tự tin về việc hoạch định tài chính cá nhân của mình thì có thể tìm đến các tổ chức tư vấn tài chính. Các chuyên viên sẽ giúp bạn đo lường sức khỏe tài chính của bạn và gia đình, từ đó chỉ ra những “chiến lược” tài chính khả thi mà bạn có thể thực hiện dễ dàng, và nhanh chóng đạt được mục tiêu đã đề ra. Hi vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn phần nào trong công cuộc tiến tới tự do tài chính, an tâm hưu trí. Chúc bạn thành công!