Mua trái phiếu “bách thắng” với chiến lược đầu tư hình bậc thang

Một chiến lược mua trái phiếu thành công không chỉ là mua được trái phiếu giá tốt, sinh lời ổn, mà nó còn phải giúp nhà đầu tư đa dạng hóa rủi ro và linh hoạt nguồn vốn. Ở bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về chiến lược bậc thang, một chiến lược có thể giúp bạn hoàn thành các mục tiêu kể trên. 

Chiến lược mua trái phiếu bậc thang: Khái niệm, hiệu quả mang lại và cách thức áp dụng

Đầu tiên, chúng tôi sẽ giới thiệu với bạn khái niệm và ví dụ minh họa của mô hình bậc thang trái phiếu. Tiếp đến sẽ là những lợi ích khi áp dụng, cũng như làm sao để áp dụng hiệu quả chiến lược này. 

Thế nào là mua trái phiếu và xây dựng danh mục theo cấu trúc hình bậc thang?

Bậc thang trái phiếu là một chiến lược đầu tư mua trái phiếu đa kỳ hạn nhằm đa dạng hóa việc nắm giữ trái phiếu trong danh mục đầu tư. Dễ hiểu hơn, xây dựng một cái thang trái phiếu chính là mua nhiều trái phiếu có các kỳ hạn khác nhau. Cách làm này nhằm giảm rủi ro tái đầu tư liên quan đến việc chuyển trái phiếu đáo hạn thành các sản phẩm có thu nhập cố định cùng một lúc.

Ví dụ, bạn có có 50 triệu để đầu tư vào trái phiếu. Bằng cách sử dụng phương pháp bậc thang trái phiếu, bạn có thể mua 5 trái phiếu khác nhau, mỗi trái phiếu có mệnh giá 10 triệu hoặc thậm chí là 10 trái phiếu khác nhau, mỗi trái phiếu có mệnh giá 5 triệu đồng. Và tất nhiên, mỗi trái phiếu sẽ có kỳ hạn khác nhau. 

Việc mua trái phiếu theo chiến lược bậc thang mang lại những lợi ích gì cho nhà đầu tư?

Có 2 lý do chính vì sao mua trái phiếu bậc thang rất đáng để cân nhắc, được giải thích cụ thể dưới đây.

• Giảm thiểu rủi ro

Đầu tiên, bằng cách “sưu tập” nhiều trái phiếu với đa kỳ hạn, bạn sẽ không bị ràng buộc vào một trái phiếu bất kỳ trong một thời gian dài.  Nếu chỉ “nhốt mình” vào một trái phiếu dài hạn, bạn khó có thể bảo vệ mình khỏi các rủi ro từ thị trường trái phiếu. 

Ví dụ, nếu bạn dồn toàn bộ 50 triệu đồng vào một trái phiếu duy nhất với lợi suất 5% trong thời hạn 10 năm, bạn sẽ khó có thể tận dụng việc tăng hoặc giảm lãi suất. Giả sử lãi suất chạm đáy sau 5 năm kể từ ngày mua các trái phiếu, thì 50 triệu của bạn sẽ bị mắc kẹt với mức lãi suất tương đối thấp ngay cả khi bạn muốn mua một trái phiếu khác. 

• Linh hoạt theo tình hình tài chính

Ưu điểm thứ hai của chiến lược mua trái phiếu bậc thang là nó cho phép các nhà đầu tư điều chỉnh dòng tiền tùy theo tình hình tài chính của họ. Bạn có thể đảm bảo thu nhập hàng tháng dựa trên các khoản thanh toán lợi suất từ các trái phiếu đủ loại, bằng cách chọn những trái phiếu có ngày thanh toán cổ tức (coupon date) khác nhau. Điều này đặc biệt hữu ích đối với các nhà đầu tư đã nghỉ hưu vì đó sẽ là thu nhập thụ động mỗi tháng của họ. 

Ngay cả khi bạn không sống phụ thuộc vào khoản thu nhập này, khoản thu đều đặn này sẽ có ích cho việc tích lũy và lập quỹ dự phòng. Nếu bạn đột ngột bị mất việc hoặc phát sinh các khoản chi tiêu bất ngờ thì bạn vẫn có một nguồn tiền ổn định để ứng phó. 

Làm sao để thực hiện chiến lược mua trái phiếu bậc thang đúng cách và hiệu quả?

Tương tự một cái thang thật, một chiếc thang trái phiếu tốt cũng cần đảm bảo 3 yếu tố sau đây: Số nấc thang hợp lý, khoảng cách giữa các bậc phù hợp và chất liệu làm thang tốt. 

• Số nấc thang – Tổng số trái phiếu

Hình ảnh số nấc của thang đại diện cho số lượng trái phiếu mà bạn nên có trong danh mục. Để tính được xem mình nên mua trái phiếu bao nhiêu là đủ, bạn lấy tổng số tiền bạn định đầu tư và chia đều cho tổng số năm bạn muốn để có được một chiếc thang hoàn chỉnh. Số bậc càng nhiều chứng tỏ danh mục đầu tư của bạn càng đa dạng và mức độ an toàn cũng từ đó được nâng cao hơn. 

• Khoảng cách giữa các bậc thang – thời gian giữa các kỳ hạn trái phiếu

Khoảng cách giữa các bậc thang trái phiếu được xác định bằng khoảng thời gian giữa kỳ hạn của các trái phiếu tương ứng. Các khoảng cách này có thể dài trong vài tháng và thậm chí là vài năm. Nếu khoảng cách này càng dài thì thì lợi tức trung bình càng cao, vì lợi suất trái phiếu thường tăng theo thời gian. Tuy nhiên, mức lợi nhuận cao hơn này lại kèm theo rủi ro tái đầu tư cao khả năng tiếp cận các nguồn vốn kém. Tuy nhiên, nếu bạn giữ các khoảng cách quá ngắn sẽ làm giảm lợi tức trung bình trên mỗi bậc thang, nhưng khả năng tiếp cận tiền lại tốt hơn. Do đó, tùy vào mục tiêu và tính toán của bản thân mà mỗi nhà đầu tư sẽ chọn các khoảng cách khác nhau. Suy cho cùng, chỉ có bản thân nhà đầu tư mới biết được nấc thang cao bao nhiêu thì bước dễ và không “sảy chân”.

• Chất liệu làm thang – đặc tính của trái phiếu

Một chiếc thang trái phiếu không nhất thiết phải làm từ một loại vật liệu, mà có thể phối hợp nhiều loại với nhau. Các nhà đầu tư thành công không giới hạn mình ở việc mua trái phiếu của duy nhất một công ty hay chỉ một loại trái phiếu. Thay vào đó, họ linh hoạt giữa nhiều doanh nghiệp phát hành và loại hình trái phiếu (trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ). 

Chọn trái phiếu như thế nào là tùy vào sự phân tích và cân nhắc của mỗi người. Tuy nhiên, có một nguyên tắc chung mà các nhà đầu tư nên ghi nhớ ghi xây thang trái phiếu, chính là nói không với những trái phiếu được phép mua lại bởi đơn vị phát hành. Chúng không khác gì những nấc thang có thể tháo rời được cả. 

Ngoài 3 yếu tố chính của chiếc thang mà chúng tôi đã để cập ở trên, các “thợ xây thang” cũng nên lưu ý thêm một số điều sau đây để đầu tư hiệu quả:

1. Chiến lược bậc thang đòi hỏi số vốn lớn. Không chỉ chiến lược bậc thang mà mọi chiến lược đa dạng hóa danh mục khác đều cần bạn có nguồn vốn vững mạnh để mua được nhiều trái phiếu. 
2. “Dục tốc bất đạt”. Đầu tư trái phiếu bậc thang cần lắm sự kiên định và nhẫn nại. Chiến lược này sẽ không có ý nghĩa nếu bạn vội vàng mua lại trái phiếu trước kỳ đáo hạn. Ngoài ra, việc rút lại tiền quá sớm cũng khiến bạn thiệt thòi về sau.
3. Mua nhiều không có nghĩa là mua bừa. Dù bạn mua 5 hay 20 trái phiếu, bạn cũng cần đánh giá từng lựa chọn một cách cẩn thận. Bạn hãy ưu tiên trái phiếu đến từ các công ty lớn, hoạt động tốt và có uy tín.

Tóm lại, nếu bạn đang tìm kiếm một chiến lược mua trái phiếu giúp đa dạng danh mục, phân bổ rủi ro và gia tăng thu nhập tốt thì chiến lược bậc thang sẽ rất đáng thử. Tuy nhiên, nó đòi hỏi ở bạn sự tính toán cẩn thận, tính kiên nhẫn và khả năng quản lý danh mục đầu tư cá nhân tốt. 

Xem thêm:

3 tuyệt chiêu để nhận diện lãi suất trái phiếu tốt để an tâm đầu tư

4 quy tắc mua trái phiếu doanh nghiệp và 4 quy tắc cân bằng cảm xúc khi đầu tư